غیرت؛ دگرگونی عقلانی

«حمیدرضا الداغی» مردی ۴۵ ساله بود که حالا اغلب ایرانی‌هایی که نامش را به خاطر دارند، او را به عنوان «شهید غیرت» می‌شناسند؛ فردی که تصمیم گرفت در برابر تعرض به چند بانوی ایرانی از خود غیرت نشان دهد و در دفاع از آنها جان خود را از دست داد.

به گزارش ایسنا، وطن امروز به مناسبت سالگرد شهادت حمیدرضا الداغی نوشت: غیرت، واژه‌ای نام‌آشنا در بین مردم ایران است که در تعابیر مختلفی از آن یاد شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اغلب غیرت را برای مردان به کار برده‌اند و آن را جزئی از ویژگی‌های مردانه دانسته‌اند. به این واژه که در ادبیات عمومی ما نیز کاربردهای فراوانی دارد، می‌توان با ادبیات مختلفی رجوع کرد. غیرت یکی از شاخه‌های «مسؤولیت اجتماعی» که به طور فطری در انسان نهفته است. از سوی دیگر برخی افراد در جامعه تلاش کرده‌اند تا مفهوم غیرت را به مفاهیم نازل‌تر تقلیل دهند؛ «حسادت جنسی»، «تعصب»، «حصربندی فعال» و... از جمله برچسب‌هایی است که در سال‌های اخیر به مفهوم غیرت نسبت داده شده‌اند، گویی که غیرت یک نقص است که باید آن را سرکوب کرد. برخی نیز پا را فراتر گذاشته و این مفهوم را به صفتی حیوانی تقلیل داده‌اند. بر اساس ادعای این دسته از افراد، غیرت یک واکنش زیست‌شناختی است که نوعی واکنش به ربایش جنس مخالف قلمداد می‌شود؛ این دسته از افراد معتقدند در شرایط قانونمندی دنیای مدرن به دلیل اینکه ربایش افراد جرم‌انگاری شده است، لذا غیرت نیز امری سنتی تلقی شده و دیگر کاربردی ندارد! اما آیا می‌توان مساله غیرت را به امری زیست‌شناختی تقلیل داد؟

ابن‌فارسی معتقد است غیرت دارای ۲ ریشه است: یکی از آنها به معنای «صلاح، اصلاح و منفعت» است و دیگری به «اختلاف بین ۲ چیز» دلالت دارد. در اصطلاح نیز غیرت به اشکال متعددی که تقریبا مشابه هستند، تعریف شده است. ملااحمد نراقی، غیرت را تلاش برای حفظ چیزی که نگهداری آن مهم است، می‌داند؛ چیزی که فضایل نفسانی است و ناشی از شجاعت، بزرگ‌منشی و قوت نفس است. اما می‌توان یکی از دقیق‌ترین تعبیرها را از علامه طباطبایی دریافت کرد. این مفسر و فیلسوف بزرگ معتقد است: غیرت یک اخلاق حمیده و ملکات فاضله است و عبارت است از دگرگونی حالت انسان از حالت عادی و اعتدال به طوری که انسان را برای دفاع و انتقام از کسی که به یکی از مقدساتش اعم از دین، ناموس یا جاه و امثال آن تجاور کرده از جای خود می‌کند و این صفت غریزی صفتی است که هیچ انسانی به طور کلی از آن بی‌بهره نیست. هر انسان را که فرض کنیم - هر قدر هم که از غیرت بی‌بهره باشد - باز در برخی موارد غیرت را از خود بروز می‌دهد.

علامه طباطبایی با عام دانستن مفهوم غیرت، این نکته را تبیین می‌کند که زمانی که شما در حراست از هر امر مقدسی از حالت اعتدال خروج می‌کنید و دگرگون می‌شوید، در واقع رگه‌های غیرت در شما فعال شده است. حال گاهی این غیرت نسبت به خانواده به کار گرفته می‌شود، گاهی عمومی‌تر نسبت به زنان و دختران استفاده می‌شود و گاهی نیز دفاع از وطن است.

بهتر است این مساله را با چند سوال پیش برد، اساسا امر مقدس برای یک جامعه چطور ساخته می‌شود و چه چیزهایی برای مردم مقدس شمرده می‌شود؟ این مساله از آن جهت دارای اهمیت است که اگر شما موضوعی را مقدس نشمارید طبعا فطرت شما نیز برای دفاع از آن فعال نمی‌شود. سوال بعد این است که دسته‌بندی امر مقدس توسط چه کسی یا چه کسانی انجام می‌شود؟ یعنی چه کسی این دسته‌بندی را پیش روی یک جامعه قرار می‌دهد که چه مساله‌ای مقدس است و در صورت تعرض و تجاوز به حدود آن، شما باید از خود غیرت نشان دهید. شاید در نگاه نخست پاسخ به این سوالات عرفی تلقی شود، یعنی آنچه در ادبیات عمومی جامعه مقدس شناخته شود در نتیجه همان است اما اساسا اینگونه نیست، بلکه غیرت امری فرهنگی است که از تاریخ یک جامعه برخاسته است. زمانی که آرش جان خود را در کمانی قرار می‌دهد و آن را رها می‌کند، در واقع نسبت به مرزهای یک سرزمین غیرت نشان می‌دهد. این فرهنگ به واسطه شاعران و نویسندگان و تاریخ‌نگاران به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود و دولت‌ها و حاکمیت‌ها وظیفه دارند تا نسبت به آن اهتمام داشته باشند.  این مساله از آنجا لازم توجه است که سست شدن پایه‌های غیرت در بین اقشار یک جامعه منجر به فروپاشی اجتماعی خواهد شد. 

 غیرت در متون اسلامی مبتنی بر ۵ مولفه است:

۱- مولفه بینشی است (ایمان و عدم کفرورزی)

۲- مولفه هیجانی عاطفی است (عدم سخت‌دلی، حمیت و عزت نفس)

۳- مولفه رفتاری است (پرهیز از موسیقی و شجاعت) 

۴- مولفه ارتباطی است (کنترل ارتباط با نامحرم، کنترل ظاهر همسر، جلوگیری از خرید غیرضروری، محافظت از همسر در برابر نگاه بیگانه و عدم سخت‌گیری بی‌مورد)

۵- مولفه جنسی است (عدم ارتباط جنسی با نامحرم و عفت‌ورزی)

آنطور که گفته شد، غیرت ابعاد گسترده و به‌هم‌پیوسته‌ای دارد که فرد باید آنها را در خود پیدا کند و دولت‌ها باید زمینه تقویت آنها را فراهم کنند. 

«حمیدرضا الداغی» مردی ۴۵ ساله بود که حالا اغلب ایرانی‌هایی که نامش را به خاطر دارند، او را به عنوان «شهید غیرت» می‌شناسند؛ فردی که تصمیم گرفت در برابر تعرض به چند بانوی ایرانی از خود غیرت نشان دهد و در دفاع از آنها جان خود را از دست داد. او ساعت ٢١ هشتم اردیبهشت در یکی از معابر شهری سبزوار به منظور دفاع از همشهریان خود از سوی چند جوان بشدت مورد اصابت ضربات سلاح سرد قرار گرفت و به فیض شهادت نائل آمد.

حالا بهتر است مساله را به گونه‌ای دیگر مورد بررسی قرار دهیم: «فردی که در برابر ظلم به یک فرد یا افراد دیگر وارد درگیری می‌شود، بدون آنکه پیش از آن‌ شناختی نسبت به آن فرد مورد ظلم واقع شده داشته باشد، آیا رفتاری زیست‌شناختی از خود بروز داده است؟ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: مرد برای اداره منزل و خانواده خود به ۳ خصلت نیاز دارد که اگر در طبیعت او نباشد، باید خود را با تکلف به آنها وادارد: خوش رفتاری، گشاده‌دستی سنجیده و غیرت برای حفاظت از آنها.

جامعه ایرانی طی سال‌های اخیر هجمه‌های زیادی را علیه مساله «غیرت» تجربه کرده است. کمپین‌های مختلفی چون «زن ناموس هیچ‌کس نیست» از جمله همین موارد است که هر از چند در شبکه‌های اجتماعی داغ می‌شود. این مساله با هدف سرکوب موضوع «غیرت» از سوی مهاجمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و بهانه‌های مختلفی نیز دارد. لذا لازم است جامعه نسبت به مفاهیم غیرت همواره حساس باشد. البته هست اما در سال‌های اخیر و بویژه پس از روزهای حوادث ۱۴۰۱، گویی نوعی وادادگی همراه با لجاجت وارد رفتار برخی از مردم جامعه شده است. در حالی که برخی مردم ما نسبت به عواقب این وضعیت آگاه هستند اما بر اساس نوعی فرهنگ تحمیلی گویی تمایل دارند از ریشه‌های فرهنگی و اعتقادی خود فاصله بگیرند یا اینکه القای این فاصله را نوعی به‌روز بودن و امروزی بودن جلوه دهند. از این جهت شخصی چون شهید الداغی در بین مردم می‌روید و بار دیگر این مساله را به ما یاد آوری می‌کند. ۲ سال پیش در هشتم اردیبهشت ۱۴۰۱ ما دوباره به این موضوع فکر کردیم که زن در جامعه ایرانی امری مقدس است، فراتر از همه ادعاهای غرب که زن را یک موجود عادی ابزارگونه می‌بیند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: شهید غیرت حمیدرضا الداغی تعصب مسؤولیت اجتماعی فرهنگ تحمیلی غیرت آمريكا محمدباقر قاليباف روسيه رژيم صهيونيستی غیرت نشان یک جامعه غیرت یک

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۲۰۲۷۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تکمیل زنجیره‌های تولید، محور توسعه استان اردبیل است

سیدحامد عاملی با اشاره به برگزاری ششمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران (اکسپو ۲۰۲۴) و نمایش ظرفیت‌های استان اردبیل در این نمایشگاه گفت: ظرفیت‌های صادراتی استان‌ها در این نمایشگاه ارایه شده، اما یکی از محور‌های مهم آن زنجیره‌های تولید ارزش بود که در حوزه اقتصادی مساله مهمی محسوب می‌شود.

او افزود: تولید ثروت اساسی‌ترین مساله در عرصه اقتصاد است و تحقق آن و مساله رقابت در جامعه جهانی به شدت متاثر از تکمیل زنجیره‌های ارزش است؛ هر چقدر در یک اقتصاد زنجیره‌ها تکمیل باشد، رقابت قیمت تمام‌شده تولید و ثروت بیشتر در آن اتفاق خواهد افتاد.

استاندار اردبیل بیان کرد: بر همین اساس از ابتدای دوره خدمت مساله‌ای که برای استان تعریف کردیم، رشد اقتصادی بود؛ زیرا برای دست‌یابی به رشد اقتصادی به عنوان نقطه اصلی آسیب استان، مهمترین موضوع تکمیل زنجیره‌های تولید ثروت است.

عاملی تعریف ۲ زنجیره مهم برای استان اردبیل در سطح ملی شامل تولید گوشت سفید و پروتئین سفید را مورد اشاره قرار داد و اضافه کرد: بر اساس این زنجیره، استان بررسی و نحوه شکل‌گیری آن ارایه شد که از ابتدا تا انتهای زنجیره تولید گوشت سفید و صادرات آن و از جمله کشتارگاه‌هایی مطابق استاندارد‌های جهانی بود.

او با بیان اینکه ظرفیت‌های بزرگی در صنایع چوب و سلولزی در استان اردبیل ایجاد شده است، اظهار کرد: اینکه از ابتدایی‌ترین مرحله چوب وارد و محصول‌هایی مانند ام‌دی‌اف تولید شود، یعنی همه زنجیره در استان ایجاد شده و امکانات مورد نیاز آن شکل گرفته است.

استاندار اردبیل با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها برای تکمیل زنجیره‌های تولید در زمینه‌های گوناگون در استان اردبیل، عنوان کرد: زنجیره مواد معدنی فلزی از جمله حوزه‌هایی است که قدم‌های خوبی برای تکمیل آن برداشته شده است؛ در زنجیره مس پروانه فعالیت معدن ۳۵۰ میلیون تنی صادر کردیم و یک واحد کنسانتره مس هم به‌زودی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

عاملی گفت: در صنعت فولاد از جمله تولید مقاطع فولادی و شمش داریم و یک کارخانه آهن اسفنجی امسال به بهره‌برداری می‌رسد و برای حوزه معادن نیز مقدمات کار فراهم شده و از جمله تلاش داریم اکتشاف معدنی در جنوب استان در پهنه قزل اوزن را به سرانجام برسانیم.

او بیان کرد: در زنجیره خودرو مهمترین و زیربنایی‌ترین زنجیره خودرو در استان اردبیل در مشگین‌شهر در حال شکل‌گیری است؛ این زنجیره امسال ۸۰ درصد تکمیل شده و اگر ۲۰ درصد نیز تکمیل گردد، تولید بخش‌های مختلف خودرو از جمله موتور، بدنه و زیرساخت‌های آن از ریخته‌گری، تراشکاری، مکانیکی، الکتریکی، تولید صندلی و مبلمان صندلی در استان تشکیل می‌شود.

استاندار اردبیل با تاکید بر اینکه اتفاق‌های در زمینه تولید ثروت در حال رخ دادن است، افزود: در حوزه زنجیره‌های دیگر باز هم در بخش‌های مختلف از جمله نساجی زنجیره مهمی در استان در حال شکل‌گیری است.

اردبیل، استان نخست در بین دانش‌بنیان‌ها

عاملی در ادامه خاطرنشان کرد: در بحث دانش‌بنیان‌ها نیز بر اساس ارزیابی‌های وزارت کشور امسال استان با رشد ۲۲ پله‌ای رتبه نخست کشور در میزان رشد در این بخش شد؛ البته بسیاری از استان‌ها جلوتر هستند، اما اردبیل در سرعت رشد بسیار خوب بوده است.

او بیان کرد: در همین راستا یک شهرک در حوزه صنایع دانش‌بنیان در حال آماده‌سازی است که در روز‌های آینده بهره‌برداری می‌شود و بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، به تدریج ۵۰ کارخانه دانش‌بنیان در آنجا مستقر خواهند شد.

استاندار اردبیل اضافه کرد: تکمیل این زنجیره‌ها مساله مهم و اساسی در تولید ثروت و اشتغال است و با این محوریت برنامه‌ها را پیش می‌بریم؛ همچنین در جذب سرمایه مهمترین مساله‌ای که داشتیم، این بود که کاستی‌های زنجیره‌ها را تکمیل کنیم.

عاملی اظهار کرد: در حوزه گردشگری نیز خداوند متعال ظرفیت‌های بزرگی به استان اردبیل داده است، اما زنجیره‌های آن تکمیل نیست؛ هتل‌های پنج ستاره، اماکن اقامتی و امکانات مناسبی نداریم و در نتیجه تا کنون از ظرفیت‌های گردشگری نتوانستیم استفاده کنیم. برای کشور‌های حاشیه خلیج فارس برنامه داریم تا با توجه به تقاضای سفری که از ناحیه این کشور‌ها برای سفر به اردبیل وجود دارد، این ظرفیت را در استان احیا کنیم

او ادامه داد: البته در رویداد پایتختی گردشگری کشور‌های عضو اکو در سال ۲۰۲۳ استان به عنوان رتبه نخست بازاریابی گردشگران خارجی در کشور مطرح شد و امسال هم برای کشور‌های حاشیه خلیج فارس برنامه داریم تا با توجه به تقاضای سفری که از ناحیه این کشور‌ها برای سفر به اردبیل وجود دارد، این ظرفیت را در استان احیا کنیم.

استاندار اردبیل با اشاره به ساخت یک هتل پنج ستاره، اظهار کرد: همچنین امسال عملیات اجرایی یک مجموعه مهم گردشگری در استان اردبیل آغاز می‌شود و پارک بزرگ آبی استان هم به عنوان ظرفیت مهم گردشگری در ماه‌های آینده آماده بهره‌برداری می‌شود و تلاش می‌کنیم تا با اقدام‌هایی از این دست زنجیره‌های صنعت گردشگری را تکمیل کنیم.

عاملی گفت: در بخش کشاورزی هم زنجیره‌های اثرگذار در تولید ثروت مورد توجه بوده و از جمله با تخصیص ۶ هزار میلیارد اعتبار پایاب خدآافرین به نتیجه رسید و امسال ۶۰ هکتار به گلخانه‌ها اضافه می‌شود؛ برای احداث باغ مدرن هم تا الان ۱۵۰ هکتار آماده شده است و ۴۵۰ هکتار هم آماده می‌شود که نتیجه اینها تکمیل زیرساخت‌های استان اردبیل است.

او تشریح کرد: در بخش صنعت نیز امسال ظرفیت‌های خوبی آماده بهره‌برداری می‌شود؛ از جمله پنج شهرک خصوصی جدید در استان اردبیل راه‌اندازی می‌شود که اینها برای آینده توسعه بخش صنعت و تکمیل زنجیره‌های صنعت در استان موثر خواهد بود.

استاندار اردبیل تصریح کرد: هیچ واحد تولیدی مهم راکدی در حال حاضر در استان اردبیل نداریم و این مساله مهمی است؛ همه واحد‌های راکد در این مدت تعیین به نوعی تکلیف شدند و آخرین واحد نیز «تسنیم نوش» در شهرستان نیر بود که تعیین تکلیف شد.

عاملی عنوان کرد: شاید در برخی واحد‌های کوچک همچنان مشکلاتی و ایراداتی وجود داشته باشد، اما از بین واحد‌های مهم تاثیرگذار در رشد تولید و اشتغال در حال حاضر هیچ واحدی نداریم که راکد باشد.

 

باشگاه خبرنگاران جوان اردبیل اردبیل